Herschreven sinterklaasliedjes; wat zingen we voortaan op 5 december?

‘Zijn knecht staat te lachen en roept ons reeds toe…’ ‘Want al ben ik zwart als roet, ‘k meen het toch goed.’ Zinnen waar we allemaal mee groot zijn geworden, maar die langzamerhand uitsterven. Sinterklaasliedjes zijn in de afgelopen tijd namelijk aangepast en geactualiseerd. Zijn ze daarmee nog wel passend en zingbaar? Oordeel zelf.

Een bromtol en kaatseballen, wat moet je ermee?

In het decembernummer van Onze Taal, schrijft dichter Ingmar Heytze over de ‘nieuwe’ sinterklaasliedjes; in 2014 herschreven Paul Passchier en Thedo Keizer er 25. Een daarvan is “O kom er eens kijken”. In plaats van ‘twee kaatseballen in een net’, krijgt het kind in het liedje nu ‘chocomunten in een net’ en ‘een bromtol met een zweep’ erbij is ingeruild voor ‘een boekje met een pen erbij’. De herschrijving van dit lied komt vooral voort uit het feit dat kinderen anno 2018 niet weten wat een bromtol is, laat staan wat ze ermee aan moeten.

Zwart ‘als’ of ‘van’ roet?

Iedereen voelt wel aan dat het ‘te ouderwetse’ taalgebruik niet de enige reden is voor het herschrijven van de liedjes. Nu de Zwarte Pietendiscussie bijna dagelijks voorbijkomt in gesprekken op het schoolplein of op kantoor, en een steeds groter aantal Nederlanders tegen Zwarte Piet is, kun je goed zien dat veel liedjes van racisme kunnen worden beticht. Wat dacht je bijvoorbeeld van ‘Want al ben ik zwart als roet, ’k meen het toch goed.’ Passchier en Keizer veranderden de connotatie door ‘als’ te veranderen in ‘van’. De zin “Want al ben ik zwart van roet duidt” op een kleur die later aangebracht is.

Makkers en knechten

In zijn artikel vertelt Heytze verder nog over de oude en nieuwe versie van onder andere “Sinterklaas is jarig”, “Zie ginds komt de stoomboot” en “Sinterklaasje kom maar binnen met je knecht”. Zo is ‘knecht’ in dat laatste lied ‘Piet’ geworden. Je kunt ervan vinden wat je wilt, maar het is goed mogelijk dat volgende generaties straks niet meer weten dat stoute kinderen vroeger de roe konden krijgen.

Nieuwsgierig geworden naar het hele artikel? Dat is te vinden op onzetaal.nl : Ingmar Heytze – Geen knecht, geen kleur, geen straf.