Vivien Waszink schrijft regelmatig over Nederlandstalige hiphop op www.hiphopinjesmoel.com. Hieronder een ingekorte versie van een van haar columns.
Downhill als skivakanties. Baanbrekend, als in geschreven in de baas zijn tijd. Er is never beef, maar als het moet serveer ik het op een pistoletje. Sanskriet op de beat. Great Minds is uit. En daar zit mooie taal in.
Great Minds is Winne, Jiggy Djé, Sticks en producer Dr. Moon. Af en toe gingen ze naar Parijs om iets op te nemen. De openingstrack Hooggeleid begint al met wat gezellig Frans. Ook in Doag, de eerste single, horen we Winne Frans babbelen: hij is uitvanhier, dat je het even weet: Pardonnez moi, s’il vous plait, au revoir naar ze. In Run It Back heeft hij het over de comeback van de connaisseur. En Jiggy is l’enfant terrible. Quoi? Snap je dat niet, laat me dat ondertitelen. Sinds Ce n’est rien, bitches, ik spit op de trottoir van Zwart Licht had ik niet veel Frans meer gehoord in Nederhopplaten. Great Minds has it all, om het maar eens in goed Engels te zeggen. Over leenwoorden en vertalingen moest ik maar eens kort zijn; die zijn al zo ingeburgerd in de nederhop. Nou eentje dan: Sticks favoriete activiteit is spitten, zijn rhymes uitspugen. Nu ook weer: spit alsof het niks is en ik net een nieuwe tape heb, geen huis en hypotheek heb. Eerder was hij in Spuugdingen op de Mic al verantwoordelijk voor fijne neologismen als spitbrevet, want dat heeft hij als spitdirecteur. Hij spit immers spetterraps in specifieke spuitgaten; dat is heel wat positiever dan de spuigaten uitlopen. Maar ja, hij zegt het zelf ook: Sticks flowt flamboyant.
Ook de metaforen zijn weer sterker dan Popeye. Zo is Sticks’ culturele waarde hoger dan Dirk Scheringa’s inventaris. Maar nu smeert hij hem als Nivea. Want de jongens blijven toch wel staan, als wolkenkrabbers. Kalm als een kuuroord en rustig als een wellness. Maar intussen zijn ze ook all up in that ass als een zetpil. Dat is zo fijn aan hiphopmetaforen; het zijn eigenlijk vergelijkingen en woordspelingen ineen. Want smeren betekent, figuurlijk, ook weggaan, maar je kan het ook meer letterlijk doen, met een potje Nivea bijvoorbeeld. Of een pot chocopasta.
Er wordt ook weer volop met uitdrukkingen gespeeld. Jiggy Djé waarschuwt: Gooi je handjes in de lucht, want anders zwaait er wat. Sticks praat intussen met olifanten in kasten vol met porselein. Maar alles loopt op rolletjes als Carpet Right. En teacher Jiggy Djé legt het uit: Less than a fuck, ik geef een vak in een les. Sloeg als student een klas over nu overklas ik de rest. Docent nu, ik sta voor klasse, bovendien pakken we do. Een fluitje van een eurocent is zo verdiend. Overklassen anders gebruikt, ongebruikelijk, mooi. In de klas zitten op school meer figuurlijk in verband brengen met klasse zijn is leuk. Om nog maar te zwijgen over de geldgrapjes.
Als je iets met je meedraagt, is dat iets meestal niet heel concreet. Meestal gaat het om gevoelens ofzo, het zal ook weer eens niet. Winne maakt het anders duidelijk: Wat ik schrijf is goud, draag het mee als je sieraden, met zijn drieën op een track is eigenlijk een kettingbotsing. Net als je denkt, waar blijven de gouden kettingen, zijn ze er dan toch. Maar Winne is dan ook meer juwelier dan rapper, zegt hij zelf, met zijn diamanten in de coupletten. Sticks vindt die diamanten minder essentieel, al zijn ze wel dames’ BFF, boezemmaatje. Diamonds als best friends, maar hij is meer geïnteresseerd in haar boezemmaten.
En dan de nieuwe woorden. Jiggy geeft de term 3G een nieuwe betekenis: die staat voor geld, gezondheid en geluk, en hij heeft ze allemaal. Vorige week was er heel wat gedoe over het langste woord in het Duits. Sticks heeft in ieder geval een nieuw woord verzonnen dat misschien wel het langste Nederlandse woord kan worden: De jointje-vastgeplakt-in-je-hand-klagend-dat-het-systeem-niet-werkt-fase, daar blijven veel mensen volgens hem te lang in zitten. Sticks is wel een taaltovenaar; op www.paarsekrokodillentranen.nl bedacht hij het nieuwe spreekwoord: ‘Een burn-out parkeer je niet even op je i-cloud’.
Vivien Waszink organiseert tijdens het congres De Taalstrijd een Nederhopbattle.
14 | 07 | 2015 | door: Willem Hendrikx