Als schrijftrainer kom ik bij heel wat bedrijven en ik heb inmiddels kilometers ‘zakelijke tekst’ gelezen. Ik merk dat zakelijk schrijvend Nederland het wel erg moeilijk vindt om in gewonemensentaal te schrijven. Voor de aardigheid heb ik eens wat woorden op een rij gezet die ik vaak tegenkom in beleidsnotities, memo’s, aanbestedingen of rapporten. ‘Jeukwoorden’ noem ik ze. Krijg je er ook de kriebels van? 

1. Escaleren
We adviseren dit probleem te laten escaleren.
De gewone sterveling schrikt zich een hoedje en denkt dat het probleem monsterlijke proporties zal aannemen. Alleen doorgewinterde beleidsschrijvers (en dan vooral de it’ers) lopen fluitend verder. In hun jargon betekent escaleren dat iemand met meer verstand van zaken het probleem aanpakt. Schrijf dat dan! Een woord om rillingen van te krijgen.

2. Terugkoppelen
De gemeente moet de voorgenomen werkzaamheden beter terugkoppelen aan de burgers.
Alles moet tegenwoordig nog ‘even teruggekoppeld’ worden. Blèh. Kijk eens heel lang naar het woord, lees het een paar keer hardop voor en probeer te bedenken wat het nou eigenlijk betekent. Wedden dat je moet lachen?

3. Een stukje
Een stukje klantvriendelijkheid naar de klant toe
Als beleidsschrijvers hip gaan schrijven, lijkt het ‘stukje’ onvermijdelijk. Wat dacht je van: ‘kinderen een stukje zelfstandigheid bijbrengen’, ‘een stukje betrokkenheid naar de patiënt’ of ‘we hebben behoefte aan een stukje waardering’. Mag het een stukje minder?

4. Scope
Dat valt helaas niet binnen de scope van ons project.
Brrrr! Het enige Engelse woord in deze lijst. Maar meteen een mooi voorbeeld van onnodig Engels. Prima te vertalen. Je snapt dat ik over deze categorie een blog op zich zou kunnen schrijven (human resource management, office manager, abstract, audit, control on demand, etc.)

5. Borgen
Om het serviceniveau van onze dienstverlening te borgen, volgen onze medewerkers trainingen.
Favoriet in officiële aanbestedingsteksten. Een verschrikkelijk leeg, abstract woord dat je bijna altijd weg kunt laten (en dan heb ik het nog niet eens over het woord ‘serviceniveau’…). Bijvoorbeeld: “Onze medewerkers volgen trainingen, waardoor u zeker bent van een uitstekende service bij onze dienstverlening.”

6. Conform
Het besluit was conform de verwachtingen / Vakkundige installaties conform de AFKO-richtlijn.
Het is misschien een smaakkwestie. Maar ik vind het woord onnodig duur en gezwollen. Laat het weg (“Het was precies het besluit dat we verwachtten”) of gebruik ‘volgens’.

7. Realiseren
Het realiseren van de bekabelingsinfrastructuur gebeurt door bedrijf X.
Realiseren wordt te pas en te onpas gebruikt. Lelijk mensen! Stop ermee! Vaak heeft het woord totaal geen toegevoegde waarde of betekenis. Je kunt het gemakkelijk herschrijven. Hier bijvoorbeeld: “Bedrijf X zorgt voor de bekabelingsinfrastructuur.”

8. Monitoren
De afspraken worden periodiek gemonitord.
Ik kan het niet helpen, maar zelf moet ik bij dit woord altijd denken aan een tafel vol grote, oude computerbeeldschermen. Echt beleidsjargon dit. Van het woord ‘monitoren’ druipt de saaiheid en nietszeggendheid af. Wat is er mis met controleren, in de gaten houden of kritisch volgen?

9. Overlegvergadering
De OR heeft morgen een overlegvergadering.
Serieus. Echt gehoord. Ik vraag me af wat je in een overlegvergadering anders doet dan in een gewone vergadering. Zou er ook zoiets bestaan als een bespreekvergadering, een praatvergadering of een vergadervergadering?

Tommy Hopstaken