Creatief schrijven

Veel zakelijke schrijvers moeten of willen ook wel eens een tekst schrijven die niet volgens de geijkte patronen tot stand komt. Een blog, een column in het personeelsblad, een leuk artikel. Maar dan blijkt vaak dat ze vastzitten in een stramien, dat tot stand is gekomen door tientallen jaren rapporten, brieven of andere zakelijke teksten te schrijven. Soms komen die schrijvers bij ons een cursus Creatief schrijven volgen. Wat voor tips kunnen we ze geven?

  1. Schrijf onder de douche

Dat bedoelen we niet letterlijk. Je hoeft geen watervaste stift mee te nemen als je in bad gaat. Maar wel: inspiratie komt vaak op vreemde momenten. Een goede schrijver is 24/7 met zijn teksten bezig. Schrijf leuke ideeën op, ook als je in de kroeg zit, aan het joggen bent of onder de douche staat. Bovendien: je bureau is misschien niet de meest inspirerende omgeving. Ga eens lekker op een terrasje zitten, neem je laptop mee en kijk wat er gebeurt.

  1. Schakel de criticus uit

Als je schrijft, zit er vaak een aap op je schouder die alles wat je doet becommentarieert: ‘Flauw.’ ‘Gezochte vergelijking.’ ‘Niet origineel.’ ‘Rare zin.’ Die aap – of je baas, je vriendin, je schoonmoeder – heeft kritiek op je zinsbouw, je woordkeus en je gedachtegang. Soms heeft hij ook gelijk, maar hij remt je wel af en maakt het moeilijk om in de flow te komen. Wat kan helpen is: doorschrijven. Verbied jezelf om terug te lezen of te corrigeren, probeer meters te maken. Veeg die aap van je schouders en laat de creativiteit stromen.

  1. Beter goed gejat…

Kijk eens hoe andere schrijvers het aanpakken, welke trucjes ze gebruiken, welke stijlmiddelen ze inzetten. Probeer je favoriete columnist eens na te doen als je een column moet schrijven. Hoe zet hij dialoog in, hoe gebruikt hij metaforen, hoe zet hij de lezer op het verkeerde been? Beter goed gejat dan slecht bedacht. En je bevind je in goed gezelschap: als Sylvia Witteman (de Volkskrant) zelf geen goede ideeën heeft, stuurt ze een van haar Carmiggelt-imitaties in. Geen haan die ernaar kraait.

  1. Stijl is een keuze

Heb je een tekst en staat er in hoofdlijnen wat je wilt zeggen? Kijk dan eens of je het op de best mogelijke manier hebt gezegd. Maak eens een paar variaties. De Franse schrijver Raymond Queneau schreef het boek Stijloefeningen (in het Nederlands vertaald door Rudy Kousbroek): 99 manieren om hetzelfde verhaal te vertellen. Bijvoorbeeld in de stijl ‘Boers’ of ‘Ambtelijk’, in de vorm van een telegram, een haiku en dan dus nog 95 andere stijlen. Je kunt je stijl populariseren, archaïsch maken (denk aan Gerard Reve), je kunt joviaal schrijven of juist afstandelijk. En je verhaal wordt elke keer weer anders.

Meer tips voor creatief schrijven? Bekijk deze pagina.

Erik van der Spek

Deel dit :