Creatief schrijven is meer dan alleen het schrijven van woorden op papier. Toch? Het gaat om het uitdrukken van jouw unieke visie, jouw emoties en het creëren van een connectie met je lezers. En je wilt vooral voorkomen dat jouw tekst opgaat in de grijze massa. Met de opkomst van ChatGPT en andere generatieve AI vragen wij ons af: hoe verhoudt AI zich tot creatief schrijven? Hoeveel creativiteit moet je als schrijver nog hebben?

Ideeën genereren met AI

AI kan schrijvers helpen bij het genereren van ideeën. Stel, je wilt een boek schrijven. AI kan je ondersteunen door personages, plotwendingen en zelfs dialogen voor te stellen. Toch is het eindproduct van AI vaak niet direct bruikbaar. Het is aan jou om er je eigen verhaal van te maken. 

Experiment!

We namen de proef op de som: we vroegen AI ideeën te genereren voor een songtekst. We vroegen ChatGPT om een nieuwe tekst te schrijven op het liedje “Engelbewaarder” van Marco Schuitmaker. Om bij ons eigen vakgebied te blijven, vroegen we of ChatGPT van “Engelbewaarder” “Spellingbewaker” kon maken. Hoewel er een grappige tekst uitrolde (zie onderaan dit blog voor de uitkomst), kreeg de software het na meerdere pogingen niet voor elkaar om het aantal lettergrepen overeen te laten komen met de originele tekst. Echt meezingen wordt dus lastig…

Is AI creatief?

Na dit experiment kregen we wel de indruk dat ChatGPT over veel creativiteit beschikt. Maar is dat wel zo? Het is belangrijk om je te realiseren dat de creativiteit van AI beperkt is tot de input die wij geven. Het herkent en repliceert patronen in grote hoeveelheden data, maar komt niet met geheel nieuwe ideeën. Dus niet echt creatief. Maar doordat AI veel data beschikbaar heeft, komt het wel op ideeën waar wijzelf misschien niet zo snel aan denken. Een hulpmiddel is het dus zeker, maar echte originaliteit komt nog steeds van onszelf!

AI heeft altijd inspiratie

Een ander probleem dat iedere schrijver herkent: een writer’s block. Het gevoel dat je zó vast zit, dat je geen letter op papier krijgt. Ook hierbij kan AI een oplossing bieden. Je kunt ChatGPT vragen om een draft voor je te schrijven of om suggesties te doen voor het vervolg van je tekst. De output zal niet helemaal bruikbaar zijn, maar kan je zeker verder op weg helpen. Een goede aanvulling op jouw eigen creatieve proces dus! 

>> Lees dit blog om je eigen creativiteit tijdens het schrijven aan te wakkeren.

Hulpmiddel bij je schrijfstijl

Een van de sterke punten van AI is dat het kan helpen bij lange zinnen opsplitsen, moeilijke woorden vermijden of om een tekst simpelweg leesbaarder te maken. Ook kan het helpen bij de correctheid van de tekst, wat vooral handig is voor schrijvers die zelf moeite hebben met spelling en grammatica, of die schrijven in een andere taal dan hun moedertaal. 

Daarnaast kun je AI inschakelen om een consistente stijl en toon in al je teksten aan te brengen. Voor al deze mogelijkheden geldt wel dat je moet zorgen voor goede prompts (de ‘opdrachten’ die je het programma geeft). Het is een kwestie van veel oefenen om de beste prompts te schrijven. En over het algemeen geldt: hoe beter je prompt, hoe bruikbaarder het product dat eruit rolt.

Luie schrijvers? 

Hoewel AI kan helpen bij je schrijfwerk, is het cruciaal dat je zelf kritisch blijft. Let bijvoorbeeld goed op de culturele context van de informatie. En controleer bij twijfel of informatie inhoudelijk klopt. AI haalt informatie uit de data waarop het is getraind, en kan deze niet zelf beoordelen. Het kan dus gebeuren dat culturele nuances ontbreken of bijvoorbeeld onethische ideeën voorgesteld worden. Als schrijvers kunnen we dus niet rustig achterover gaan hangen. De verantwoordelijkheid ligt bij ons om scherp te blijven.

Wel een hulpmiddel, maar geen vervanging

De ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie gaan ontzettend hard en als schrijvers kunnen we daar niet meer omheen. Aan ons de taak om te leren hoe AI werkt en wat de mogelijkheden en valkuilen zijn. Voordat we zomaar onze taken uit handen geven! 

Vind je dit een interessant onderwerp? En wil je zelf leren werken met AI bij jouw schrijftaken? Bekijk dan ons nieuwe training Schrijven met ChatGPT. Of vraag vrijblijvend een informatiefolder op over deze training. Wil je werken aan jouw eigen creativiteit tijdens het schrijven? En ben je benieuwd of je daarbij ChatGPT kunt gebruiken? Bekijk dan vooral onze training Creatief schrijven.