Waarom storytelling meer is dan een managementhype
Storytelling, het is de afgelopen jaren een van de populairste onderwerpen in de communicatiewereld geworden. Iedereen moet aan storytelling doen, luidt het devies. Dat ontlokt nog wel eens de opmerking ‘het zal vanzelf wel weer overwaaien’. Storytelling is bij uitstek een techniek om de organisatie te verbinden, maar dat gaat mis als storytelling een hobby wordt van managers of de communicatieafdeling. Hoe zet je storytelling dan wel op een effectieve manier in? We leren je er alles over in onze nieuwe training Storytelling. Hieronder vind je alvast een inkijkje in de training.
Het begrip ‘storytelling’ bestaat uit twee elementen: het verhaal en vertellen. Het verhaal is daarbij het medium en vertellen de dynamiek van het uitwisselen, laten ontstaan, doorvertellen. Maar wat maakt een verhaal tot een verhaal? Verhalen en verhaaltechnieken laten zich niet altijd even makkelijk vastleggen. Tesselaar & Scheringa (Storytelling Handboek, 2008) kiezen voor de volgende definitie van verhaal: “een verhaal is een weergave van gebeurtenissen die met elkaar in verband gebracht worden” (p.19). Daarnaast moet een verhaal volgens Tesselaar & Scheringa (2008) narratieve elementen bevatten, zoals een hoofdpersoon en een verhaallijn met een ontwikkeling. In een verhaal staan niet de feiten, maar de gebeurtenissen centraal staan. Een goed of effectief verhaal is bovendien authentiek, persoonlijk en emotionerend is.
Soms wordt storytelling gezien als een marketingtrucje voor de externe communicatie. In dat geval zet een organisatie corporate storytelling in: een verhaal van bovenaf vormt de basis voor de communicatie. Het idee erachter is dat mensen zich niet verbinden aan een product/dienst maar aan een verhaal van een organisatie. Het risico van deze strategie is dat de corporate story en de verhalen die in de organisatie de ronde doen heel ver uit elkaar liggen. Het verhaal wordt dus niet echt gedeeld of geloofd, omdat het van bovenaf opgelegd is. Dat kan ook consequenties hebben voor de geloofwaardigheid van de corporate story. Een organisatie die beweert de beste zorg te leveren, maar zelf niet goed voor haar personeel zorgt, komt niet heel geloofwaardig over.
Storytelling valt in grofweg twee categorieën uiteen: corporate storytelling en organizational storytelling. De corporate story is een geconstrueerd formeel verhaal, top-down dat visie en doelen verwoordt. De corporate story gaat vaak over wat de organisatie wíl zijn en niet over wat de organisatie ís. Organizational stories zijn verhalen die mensen elkaar in, rond en over organisaties vertellen. Deze verhalen laten zien wat de gewoonten, normen en waarden zijn binnen de organisatie. Die verhalen laten zien: zo doen wij dat hier. Deze verhalen zijn voortdurend in beweging: sommige verhalen worden doorverteld, verdwijnen weer en er ontstaan weer nieuwe verhalen. Medewerkers proberen hun eigen situatie te synchroniseren met de cultuur van de organisatie en de structuur van de organisatie. Het idee is dan ook dat veranderingen in de cultuur of structuur vanzelf ontstaan door de verhalen die mensen elkaar onderling vertellen.
Zowel een corporate story als organizational stories hebben voor- en nadelen. Een risico van een corporate story is dat het verhaal niet gedragen wordt door de organisatie. Een uitdaging van organizational stories is dat deze verhalen voortdurend in beweging zijn maar pas gebruikt kunnen worden als je ze vastlegt. Maar welke verhalen blijven? In het beste geval combineer je de verhalen uit de organisatie (organizational storytelling) met de organisatiedoelen (corporate storytelling). Zo worden de relevante onderwerpen verteld in de woorden die passen bij verschillende groepen in de organisatie en biedt het de vrijheid om een eigen versie te maken. Dat vraagt nogal wat. Voor zo’n gedeeld verhaal moet je niet alleen helder krijgen welk organisatieverhaal je wilt vertellen, maar ook achterhalen welke verhalen er in de organisatie leven en een sfeer creëren waarin iedereen verhalen vrij kan vertellen. Daarnaast is het belangrijk om grip te krijgen op het vertellen: over welke onderwerpen, wanneer en in welke woorden. Vervolgens kun je de verzamelde verhalen in lijn brengen met de organisatiedoelen om tot een gedeeld verhaal te komen. Tijdens een training storytelling leer je gevoelig te worden voor het opvangen van verhalen, technieken om een goed verhaal te kunnen maken en het belangrijkste: hoe je kunt werken aan een gedeeld verhaal.
In een training effectieve storytelling ga je aan de slag met de verhalen in jouw organisatie om tot een gedeeld verhaal te komen. Je leert alles over de 5V’s van storytelling. Daarmee maak je een eerste stap tot effectieve storytelling. Geïnteresseerd? Neem contact op voor een aanbod op maat of lees meer over de training Storytelling.
23 | 04 | 2019 | door: Ave Luth